بلاک چین
استخراج
ایردراپ
فاندامنتال
ان اف تی
متاورس
امنیت
در جهانی که فناوری‌های مالی هر روز پیچیده‌تر می‌شوند و کاربران به دنبال راه‌حل‌هایی سریع‌تر، کم‌هزینه‌تر و کارآمدتر هستند، نوآوری‌هایی ظهور می‌کنند که معادلات بازار را تغییر می‌دهند. زمانی که تقاضا برای تراکنش‌های ارزان، سریع و ایمن بالا می‌رود، فضا برای پیدایش سازوکارهایی فراهم می‌شود که بتوانند این نیازها را به شکلی خلاقانه برآورده کنند. درست در همین نقطه است که یک تغییر کوچک در لایه‌های زیربنایی شبکه‌های بلاکچینی می‌تواند تحولی بزرگ ایجاد کند.
در این مقاله، با یکی از همین تحولات آشنا می‌شویم؛ راهکاری مقیاس‌پذیر و قدرتمند به نام «شبکه آربیتروم (Arbitrum)» که مسیر اتریوم را برای ورود به آینده‌ای سریع‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌تر هموار کرده است. همچنین با توکن ARB، اکوسیستم، معماری فنی، تفاوت‌ها با سایر رول‌آپ‌ها و آینده این پروژه آشنا خواهید شد.
شبکه آربیتروم چیست؟
آربیتروم (Arbitrum) یک راهکار لایه دوم (Layer 2) برای اتریوم است که با هدف حل مشکل مقیاس‌پذیری، کاهش کارمزدها و بهبود تجربه کاربران ایجاد شده است. این فناوری با بهره‌گیری از مدل Optimistic Rollup، تراکنش‌ها را خارج از شبکه اصلی اتریوم پردازش کرده و تنها نتیجه نهایی را به آن بازمی‌گرداند.در نتیجه، بار شبکه اصلی کاهش یافته و سرعت اجرای تراکنش‌ها به شکل چشم‌گیری افزایش می‌یابد.
علاوه بر این، آربیتروم به‌طور کامل با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است و همین امر باعث می‌شود توسعه‌دهندگان بتوانند قراردادهای هوشمند خود را بدون نیاز به تغییر، به‌آسانی روی این شبکه اجرا کنند.
این ویژگی‌ها، همراه با ابزارهای توسعه‌دهی پیشرفته و هزینه‌های بسیار کمتر نسبت به شبکه اتریوم، آربیتروم را به یکی از محبوب‌ترین راه‌حل‌های لایه دوم در دنیای بلاکچین تبدیل کرده‌اند.
مطلب پیشنهادی: امنیت بلاکچین چگونه تامین می شود؟
هدف شبکه آربیتروم چیست؟
هدف اصلی آربیتروم، حل مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم است. این شبکه تلاش می‌کند:
-
هزینه‌های گس (Gas) یا همان کارمزد شبکه را کاهش دهد
-
سرعت تراکنش‌ها را افزایش دهد
-
تجربه کاربری بهتری برای dAppها و توسعه‌دهندگان فراهم کند
آربیتروم چگونه کار می‌کند؟
شبکه آربیتروم برای افزایش سرعت و کاهش هزینه تراکنش‌های اتریوم از فناوری «رول‌آپ خوش‌بینانه» (Optimistic Rollup) استفاده می‌کند. در این روش، تراکنش‌ها ابتدا خارج از شبکه اصلی اتریوم در یک لایه دوم به نام آربیتروم پردازش می‌شوند. سپس، فقط خلاصه‌ای از این تراکنش‌ها (نه همه جزئیات) به شبکه اصلی اتریوم ارسال می‌شود.
این کار باعث می‌شود تا بار شبکه اتریوم کاهش یابد، هزینه گس (کارمزد شبکه) کمتر شود و سرعت اجرای تراکنش‌ها افزایش پیدا کند. اگر کسی به صحت یک تراکنش مشکوک باشد، می‌تواند با استفاده از مکانیزم «اثبات تقلب» (Fraud Proof) آن را به چالش بکشد. این سیستم به شکل هوشمندانه‌ای امنیت و کارایی را همزمان حفظ می‌کند.
چهار رکن اصلی شبکه آربیتروم
چهار رکن اصلی شبکه آربیتروم عبارت‌اند از:
-
رول‌آپ‌ها: مسئول پردازش دسته‌ای تراکنش‌ها برای کاهش بار روی شبکه اصلی اتریوم هستند.
-
ماشین مجازی آربیتروم (AVM): یک محیط اجرای قراردادهای هوشمند است که با EVM سازگار بوده اما عملکرد بهینه‌تری ارائه می‌دهد.
-
تأییدکنندگان (Validators): وظیفه بررسی صحت تراکنش‌ها را بر عهده دارند و نقش مهمی در امنیت شبکه دارند.
-
نودهای فول و لایت: زیرساخت مورد نیاز برای اجرای dAppها و خواندن اطلاعات زنجیره را فراهم می‌کنند.
مزایای رقابتی شبکه آربیتروم نسبت به سایر لایه‌های دوم
آربیتروم از جنبه‌های مختلفی نسبت به دیگر راهکارهای لایه دوم متمایز است و همین ویژگی‌ها باعث محبوبیت روزافزون آن در میان کاربران، توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران شده‌اند:
-
سازگاری کامل با اتریوم: آربیتروم به‌گونه‌ای طراحی شده که تمامی قراردادهای هوشمند اتریوم می‌توانند بدون هیچ تغییری روی آن اجرا شوند. این موضوع مهاجرت پروژه‌ها به آربیتروم را بسیار ساده و کم‌هزینه کرده است.
-
محیط توسعه حرفه‌ای: توسعه‌دهندگان در آربیتروم به مجموعه‌ای از ابزارها و منابع مستندسازی‌شده دسترسی دارند که باعث تسهیل روند ساخت و تست اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز می‌شود.
-
صرفه‌جویی در هزینه‌ها: با کاهش چشمگیر هزینه گس نسبت به شبکه اصلی اتریوم، آربیتروم بستری بسیار مقرون‌به‌صرفه برای کاربران و پروژه‌ها فراهم کرده است.
-
اکوسیستم قوی و در حال رشد: بسیاری از بزرگ‌ترین پروژه‌های DeFi و NFT از جمله Uniswap، Aave و GMX از آربیتروم پشتیبانی می‌کنند و همین امر به تقویت اعتبار این شبکه کمک کرده است.
-
اعتماد سرمایه‌گذاران بزرگ: شرکت‌های سرمایه‌گذاری مطرحی مانند a16z و Paradigm از حامیان این پروژه هستند؛ عاملی مهم در جذب منابع و توسعه مداوم آربیتروم.
مطلب پیشنهادی: آشنایی با صرافی غیر متمرکز یونی سواپ
معماری و زنجیره‌های آربیتروم
معماری آربیتروم مبتنی بر ساختاری ماژولار است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد برنامه‌های غیرمتمرکز را با کارایی بالا و هزینه کم اجرا کنند. این ساختار شامل چندین زنجیره مستقل است که هر کدام برای هدف خاصی بهینه‌سازی شده‌اند:
-
Arbitrum One: زنجیره اصلی و عمومی آربیتروم است که بیشترین استفاده را دارد. این زنجیره به‌عنوان مسیر پیش‌فرض برای اغلب پروژه‌ها و کاربران شناخته می‌شود و تمرکز آن بر اجرای dAppهای عمومی و گسترده است.
-
Arbitrum Nova: مخصوص برنامه‌هایی با تعداد زیاد تراکنش و نیاز به کارمزدهای پایین مانند بازی‌های بلاکچینی و شبکه‌های اجتماعی طراحی شده است. این زنجیره با استفاده از مدل Data Availability Committee (DAC) عملکرد بالاتری ارائه می‌دهد.
-
Arbitrum Nitro: نسخه به‌روزرسانی‌شده‌ای از Arbitrum One است که با استفاده از موتور بهینه‌سازی‌شده، سرعت بیشتر، کارمزد کمتر، و تجربه توسعه ساده‌تری را فراهم می‌کند. Nitro پشتیبانی کامل‌تری از ابزارهای توسعه‌دهنده و زبان‌های مختلف برنامه‌نویسی نیز دارد.
آشنایی با توکن ARB آربیتروم
توکن ARB ارز دیجیتال بومی شبکه آربیتروم و نقش اصلی آن در حوزه حاکمیت و مدیریت این شبکه است. دارندگان ARB می‌توانند در رأی‌گیری‌ها، پیشنهاد تغییرات پروتکل، تخصیص منابع، و تصمیم‌گیری‌های مربوط به توسعه آتی آربیتروم شرکت کنند. این توکن به دارندگان آن قدرت واقعی در جهت‌دهی به آینده پروژه می‌دهد و مسیر تمرکززدایی را هموارتر می‌سازد. همچنین قیمت آربیتروم (ARB) یکی از معیارهای مهم ارزیابی اعتماد بازار به این پروژه است که معمولاً تحت تأثیر عوامل بنیادی مانند پذیرش پلتفرم، رشد اکوسیستم و مشارکت نهنگ‌ها قرار می‌گیرد.
توکنومیکس ARB
| مورد | مقدار |
|---|---|
| عرضه اولیه | ۱۰ میلیارد توکن |
| سهم جامعه | ۵۶٪ |
| سهم تیم توسعه‌دهنده و سرمایه‌گذاران | ۴۴٪ |
| کاربرد | حاکمیت، رأی‌گیری، مشوق‌های توسعه‌دهندگان |
بهترین کیف پول‌ها برای نگهداری ARB
-
MetaMask: کیف پول مرورگری و موبایلی محبوب که به‌راحتی با شبکه آربیتروم قابل اتصال است.
-
Trust Wallet: اپلیکیشن موبایلی امن و ساده برای نگهداری و ارسال توکن‌های ARB.
-
Ledger Nano S/X: کیف پول سخت‌افزاری برای ذخیره‌سازی آفلاین و ایمن دارایی‌های دیجیتال مانند ARB.
مقایسه آربیتروم و آپتیمیزم؛ کدام بهتر است؟
مقایسه بین آربیتروم و آپتیمیزم به ما کمک می‌کند درک بهتری از تفاوت‌های این دو راهکار لایه دوم اتریوم داشته باشیم:
-
نوع رول‌آپ: هر دو از فناوری Optimistic Rollup استفاده می‌کنند.
-
اجرای قراردادها: آربیتروم از ماشین مجازی اختصاصی خود (AVM) بهره می‌برد، در حالی که آپتیمیزم با EVM سازگاری مستقیم دارد.
-
روش اثبات تقلب: آربیتروم از مدل تعاملی برای اثبات تقلب استفاده می‌کند، اما در آپتیمیزم این فرآیند ساده‌تر طراحی شده است.
-
میزان پذیرش جامعه: آربیتروم از جامعه‌ای گسترده‌تر برخوردار است، در حالی که آپتیمیزم همچنان در حال رشد است.
پلتفرم‌هایی که از آربیتروم حمایت می‌کنند
-
Uniswap: یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز، که از آربیتروم برای کاهش هزینه تراکنش‌ها استفاده می‌کند.
-
Aave: پلتفرم وام‌دهی غیرمتمرکز که با آربیتروم برای پردازش سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر همکاری دارد.
-
GMX: صرافی غیرمتمرکز مشتقه که از آربیتروم برای معاملات دائمی بهره می‌برد.
-
Curve: پروتکل مبادله استیبل‌کوین که از کارمزد پایین آربیتروم استفاده می‌کند.
-
Sushiswap: صرافی DEX دیگر که آربیتروم را به عنوان یکی از شبکه‌های پشتیبان خود اضافه کرده است.
-
OpenSea: بازار خرید و فروش NFT که پشتیبانی از آربیتروم را برای معاملات سریع‌تر اضافه کرده است.
جمع بندی و آینده آربیتروم
با توجه به استقبال چشمگیر توسعه‌دهندگان، رشد پیوسته اکوسیستم و به‌روزرسانی‌های مداوم، آربیتروم به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین راه‌حل‌های لایه دوم برای اتریوم شناخته می‌شود. این شبکه نه‌تنها با کاهش کارمزد و افزایش سرعت تراکنش‌ها، تجربه‌ای روان‌تر برای کاربران Web3 فراهم کرده، بلکه با توکن حاکمیتی ARB، مسیر تصمیم‌گیری غیرمتمرکز را نیز هموار ساخته است.
در رقابت میان راهکارهای لایه دوم مانند Optimism و zkSync، آربیتروم با پشتیبانی گسترده، معماری فنی قدرتمند و جامعه‌ای فعال، در موقعیتی ممتاز قرار دارد. بنابراین، بسیاری از تحلیل‌گران آینده‌ای روشن برای این پروژه پیش‌بینی می‌کنند و انتظار دارند که نقش آن در آینده شبکه اتریوم پررنگ‌تر شود.
